Ropucha zielona

łac: Bufo viridis
ang: Green toad (European green toad)

Występowanie:
Zasięg występowania ropuchy zielonej jest bardzo duży, obejmuje 3 kontynenty. Zamieszkuje praktycznie całą Europę, Azję oraz północną Afrykę. Nie występuje na Półwyspie Iberyjskim, zachodniej Francji oraz w Anglii i Irlandii. W Polsce występuje pospolicie zarówno na nizinach jak i w górach, na terenie całego kraju. W Tatrach nie przekracza 1000m n.p.m.

Morfologia:
Ropucha zielona ogólnym pokrojem ciała podobna jest do ropuchy szarej (Bufo bufo). Ciało ma masywne i szerokie ale delikatniejsze od ropuchy szarej. Głowa jest duża i płaska o bardzo szerokim i zaokrąglonym pysku. Tylne kończyny są krótkie i umięśnione, ich palce spięte są błoną pławną. Skóra ropuchy ziarnista, delikatna, wilgotna. Na jej powierzchni znajdują się liczne brodawki, niektóre z nich zakończone są czerwono-pomarańczowymi plamkami. W tylnej części głowy, za oczami znajdują się duże gruczoły zauszne – parotydy, będące silnie rozwiniętymi gruczołami jadowymi. Strona grzbietowa w różnych odcieniach jasnego brązu i szarości. Na powierzchni całego ciała występują nieregularne, różnej wielkości oliwkowo-zielone, ciemnozielone plamy, tworzące równomierny wzór. Brzuch jaśniejszy - biały, szarawy z nielicznymi, małymi, zielonymi plamami. Dymorfizm płciowy poza okresem jest słabo zaznaczony. Osobniki można rozróżnić praktycznie tylko po wielkości ciała. Samica jest większa od samca, o bardziej kontrastowym ubarwieniu ciała. W okresie godowym u samców pojawia się szata godowa. Ubarwienie staje się bardziej jednolite. Strona grzbietowej przybiera jasnozielony kolor, plamistości stają się mniej widoczne, ich granice są zatarte. Samiec posiada bardzo ciemne modzele godowe na przednich kończynach oraz jeden, duży worek rezonacyjny.

Środowisko życia i zimowanie:
Ropucha zielona jest gatunkiem lądowym. W wodzie przebywa tylko w okresie godów i rozrodu. Prowadzi zmierzchowo-nocny tryb życia, w ciągu dnia aktywna jest w czasie deszczu. Występuje zarówno na terenach nizinnych jak i wyżynnych. Żyje w bezpośrednim sąsiedztwie człowieka, na terenach zurbanizowanych, wilgotnych łąkach, parkach, ogrodach, na polach uprawnych oraz w sadach. Za dnia ukrywa się w norach gryzoni, kamiennych szczelinach, pod korzeniami drzew, w piwnicach lub zagrzebuje się wśród roślinności. W sen zimowy zapada jesienią, na przełomie września i października. Zimuje na lądzie, gromadnie, w miejscach spokojnych i wilgotnych, często wykorzystując opuszczone nory. Ze snu budzi się z końcem marca.

Rozmnażanie:
Tuż po przebudzeniu się ze snu zimowego, odbywają się gody. Największa ich intensywność przypada na kwiecień. Gody odbywają się w zbiornikach o wodzie stojącej, do których odbywają wędrówki z miejsc zimowisk. Mogą być to stawy, fontanny a także zbiorniki okresowe np. rowy melioracyjne, oraz zbiorniki słonowodne. Samce nawołują partnerki głośnym, melodyjnym odgłosem godowym. Po złączeniu się osobników w pary, samiec obejmuje samicę silnym uchwytem kończyn przednich, zwanym ampleksusem. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Samica składa skrzek w postaci galaretowatych, długich sznurów (dochodzących czasami nawet do 6-7m ). Przeobrażenie kijanek odbywa po około 2-3 miesiącach, zależnie od warunków atmosferycznych.

Zagrożenia:
Głównym zagrożeniem jest zanikanie i niszczenie naturalnych siedlisk. Ropucha zielona zamieszkuje środowisko także silnie zurbanizowane, w miastach, które są dużym zagrożeniem dla jej życia. W czasie wędrówek ropuchy giną również pod kolami samochodów. Niekorzystne jest stosowanie środków ochrony roślin, pestycydów, w miejscach jej wsytępowania. Innym typem zagrożenia są pasożyty (głównie mucha ropuszanka) oraz naturalni drapieżnicy – np. węże. W sytuacjach zagrożenia lub wystraszenia drapieżnika, ropucha nadyma ciało i wydziela pieniący się jad (głównie z parotydów), odstraszający napastnika.

Ochrona:
Zaleca się obejmowanie ochroną miejsc występowania ropuchy zielonej. Zachowywanie różnorodności terenu. Ten gatunek ropuchy bardzo chętnie wykorzystuje do rozrodów sztuczne oczka wodne, skąd nie powinny być przeganiane. Bardzo korzystne jest także tworzenie korytarzy ekologicznych - pozwalających na bezpieczną wędrówkę oraz kontaktowanie się osobników różnych populacji oraz podejmowanie akcji naukowo – informacyjnych, ponieważ wśród nielicznej grupy społeczeństwa panuje jeszcze przeświadczenie, że ropucha jest szkodnikiem. Oczywiście jest to błędne twierdzenie. Ropuchy np. regulują populacje bezkręgowców i owadów w naszych ogrodach czy sadach. W Polsce ropucha zielona podlega ścisłej ochronie gatunkowej.