Rola ogrodów zoologicznych

Ogrody zoologiczne

Na przestrzeni kilkuset lat ogrody zoologiczne zdecydowanie zmieniły charakter swojej działalności. Dawniej były to niedostępne dla społeczeństwa zwierzyńce i menażerie należące do osób o wysokim statusie społecznym. Później te instytucje zostały otwarte dla szerokiej publiczności, głównie w celach poznawczych i edukacyjnych (nie było telewizji, a w szkołach o biologii nie uczono). W drugiej połowie ubiegłego wieku ogrody zoologiczne powstawały jak przysłowiowe grzyby po deszczu. W tamtym okresie utworzono większość polskich ogrodów zoologicznych. Każdy ogród działał jednak na własnych zasadach. Pod koniec ubiegłego wieku ogrody zoologiczne zaczęły się zrzeszać i wypracowywać standardy funkcjonowania, kodeksy etyki, wytyczne pielęgnacyjne i hodowlane, zasady dbałości o dobrostan zwierząt. Na przełomie wieków zaczęto coraz więcej uwagi poświęcać edukacji i dydaktyce. Powstały stowarzyszenia zrzeszające edukatorów zoologicznych, szkolących się wzajemnie i uczących od profesjonalistów.  A teraz rozpoczął się proces przekształcania ogrodów zoologicznych w nowoczesne ośrodki zachowania bioróżnorodności, nastawione na zabezpieczenie gatunków zagrożonych wymarciem oraz szeroką przyrodniczą edukację społeczeństwa.

Warszawskie Zoo

Warszawskie Zoo jest liderem tych przekształceń i od pewnego czasu wyprzedza przeciętne europejskie ogrody zoologiczne. Z Fundacją Odtworzenia Tura tworzymy bank genów zagrożonych gatunków, w 2014 roku uruchomiliśmy bardzo nowoczesny ośrodek CITES wspierający światową ochronę zagrożonych gatunków, mamy Ptasi Azyl przyjmujący corocznie ponad 3 tysiące pacjentów (co jest konkretnym działaniem in situ i wspieraniem lokalnych populacji ptaków). Angażujemy się w czynną ochronę ginących gatunków ptaków, w tym głuszców i sokołów wędrownych, wspieramy ochronę Wisły i sąsiadujących z nią siedlisk, współpracujemy z kilkoma organizacjami przyrodniczymi, w tym ze Stołecznym Towarzystwem Ochrony Ptaków (którego jestem założycielem i honorowym członkiem), a ze wszystkich polskich ogrodów zoologicznych prowadzimy najwięcej ksiąg rodowych. Publikujemy najwięcej artykułów i czasopism. Nauczamy studentów na skalę międzynarodową, organizujemy międzynarodowe konferencje, szkolimy strażników miejskich wielu polskich miast i uczymy ich jak interweniować w przypadku  potrzebujących pomocy zwierząt. Współdziałamy w szkoleniach studentów i lekarzy weterynarii w ramach specjalizacji z zakresu chorób zwierząt egzotycznych i ich dobrostanu. I jest to właściwy kierunek! Potwierdza to międzynarodowa społeczność ogrodów zoologicznych i trendy rozwoju ogrodów zoologicznych na świecie.  Z jednej strony to powód do dumy, ale miejmy świadomość, że to dopiero początek długiej drogi. Stare chińskie przysłowie mówi: „nawet najdłuższa droga zaczyna się od jednego kroku”. Niech więc każdy zrobi ten jeden krok, przemyśli jakąś inicjatywę i zgłosi ją do mnie. Razem zdziałamy więcej!

dr Andrzej Grzegorz Kruszewicz - dyrektor Zoo