Antonina i Jan Żabińscy patronami Warszawskiego ZOO
Informacja prasowa
Warszawa 20.10.2022r.
Co: Zmiana nazwy stołecznego zoo na „Miejski Ogród Zoologiczny im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie".
Kiedy: od 1 stycznia 2023 r.
Od 1 stycznia 2023 r. Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie zmieni nazwę na „Miejski Ogród Zoologiczny im. Antoniny i Jana Żabińskich w Warszawie".
Z inicjatywy Warszawskiego ZOO patronami stołecznego Ogrodu będą legendarne postaci, które silnie i na zawsze wpisały się w historię tego miejsca.
Cieszymy się, że możemy w ten sposób uhonorować pamięć Państwa Żabińskich, którzy podczas okupacji niemieckiej, ryzykując własnym życiem, wykorzystali możliwości ogrodu zoologicznego do pomocy prześladowanym. Długo na to wydarzenie czekaliśmy, ale przychodzi ono w wyjątkowym momencie – w 2023 r., w roku jubileuszowym dla stołecznego ogrodu, kiedy to Warszawskie ZOO będzie obchodziło 95 lecie istnienia. mówi Andrzej Kruszewicz, Dyrektor Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie.
22 sierpnia zakończyły się konsultacje społeczne w sprawie zmiany nazwy Warszawskiego ZOO. Uchwała w tej sprawie podjęta 13.10.2022 r. przez Radę Miasta Stołecznego Warszawy podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego i wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
W uzasadnieniu projektu Uchwały możemy przeczytać, że: Małżeństwo Żabińskich zapisało się na kartach historii m.st. Warszawy jako architekci i twórcy rozwoju ogrodu, a także jako wybitni bohaterowie, którzy podczas II wojny światowej ratowali osoby pochodzenia żydowskiego z warszawskiego getta oraz żołnierzy Armii Krajowej i udzielali im schronienia na terenie zoo. (…) Zmiana nazwy Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Warszawie wynika z chęci uhonorowania pamięci wybitnych Polaków, długoletniego dyrektora ZOO Jana Żabińskiego (1897-1974) oraz jego małżonki Antoniny Żabińskiej (1908-1971).
Jan Żabiński urodził się w 1897 roku. Po maturze miał w planach studia zoologiczne w Belgii, jednak wybuch pierwszej wojny światowej pokrzyżował mu plany. Postanowił więc zostać w Warszawie i dołączyć do Polskiej Organizacji Wojskowej. Po wojnie ukończył studia na SGGW oraz UW, gdzie zdobył dyplom z agronomii i fizjologii. Nauczał w warszawskich szkołach. Pracował w Katedrze Zoologii Ogólnej i Fizjologii Zwierząt Domowych na SGGW. W tym okresie poznał swoją przyszłą żonę i wielką miłość – Antoninę Erdman. W 1929 roku Jan Żabiński wygrał konkurs na stanowisko dyrektora Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego.
Antonina Żabińska (z domu Erdman) urodziła się w 1908 roku. Pierwsze lata spędziła w Rosji, ponieważ tam pracował jej ojciec. Wcześnie straciła oboje rodziców i z ciotką zbiegła do Taszkientu. W Warszawie zamieszkała już jako nastolatka. Tutaj podjęła naukę języków obcych, rysunku i malarstwa oraz skończyła kursy archiwistyczne. W trakcie pracy na SGGW poznała wykładającego tam Jana.
Oboje z pasją rozwijali Warszawskie ZOO, sprowadzili mnóstwo nowych gatunków i wyposażyli stołeczny Ogród w najnowsze sprzęty. Włączyli się także w działalność Międzynarodowego Stowarzyszenia Dyrektorów Ogrodów Zoologicznych. W 1937 roku na świat przyszła Tuzinka, słonica azjatycka. Było to ogromne wydarzenie, ponieważ była dwunastym na świecie przedstawicielem tego gatunku urodzonym w warunkach ogrodu zoologicznego. Niestety, rozwój stołecznego ZOO brutalnie zatrzymała II wojna światowa. W tym czasie Żabińscy zaangażowali się w konspirację. W pustych klatkach i pawilonach ukrywano ludzi, amunicję i broń. Dodatkowo Jan udzielał lekcji na tajnych kompletach. W czasie wojny ich dom – „Willa pod Zwariowaną Gwiazdą” stał się schronieniem dla uciekinierów z warszawskiego getta. Za tę działalność Antonina i Jan Żabińscy zostali odznaczeni medalem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.
„Postąpiliśmy tak jak należało” - powiedział przed laty Jan Żabiński. „To nie bohaterstwo. To zwykła ludzka przyzwoitość” - dodał ucinając w ten sposób próbę przypisania mu heroicznych czynów. Skromność oraz zwyczajność Antoniny i Jana Żabińskich była ich największą siłą.
Po wojnie Żabińscy działali przy odbudowie Warszawskiego ZOO. Jan ponownie objął stanowisko dyrektora, niestety w 1951 roku został zmuszony do rezygnacji. Po tym wydarzeniu zajmował się popularyzacją zoologii.
Willa pod Zwariowaną Gwiazdą jako jedyna nie została zniszczona podczas ataków. Otacza ją ogród, gdzie rośnie m.in. miłorząb japoński - drzewo zasadzone przez Jana. W jej pobliżu stoi odlew kaczora, pierwsza powojenna rzeźba wykonana przez rzeźbiarkę Magdalenę Gross, uratowaną przez Żabińskich. Willa służyła jako dom kolejnych dyrektorów zoo, ale też jako pomieszczenia biurowe, a nawet magazynowe. W XXI w. budynek wyremontowano i odtworzono klimat lat trzydziestych, zgromadzono wiele pamiątek, zdjęć, dokumentów z czasów okupacji.
Willę można zwiedzać: /willa-zabinskich/zwiedzanie
Historia Willi Żabińskich: /willa-zabinskich/historia
Warszawskie ZOO kultywuje pamięć Antoniny i Jana Żabińskich przypominając o ważnych dla ZOO i Warszawy wydarzeniach. Pamiętają i przypominają postaci Żabińskich muzea, uczelnie, organizacje społeczne, IPN, media i vlogerzy internetowi. Na świecie historię Antoniny i Jana Żabińskich rozsławiła hollywoodzka produkcja „Zookeeper wife” (polski tytuł „Azyl”). O ich bohaterstwie powstało kilka programów telewizyjnych, filmów dokumentalnych, w tym jeden obszerniejszy: „O zwierzętach i ludziach”. Napisano mnóstwo książek opisujących ich historię albo inspirowanych ich bohaterstwem. I wcale nas to nie dziwi, bo historia małżeństwa jest bohaterska i niezwykle inspirująca. Bardzo cieszymy się, że nie tylko my znamy te wydarzenia sprzed lat, ale także szersze grono odbiorców. Jesteśmy dumni, że Warszawskie ZOO, otrzyma tak wspaniałych patronów, którzy silnie i na zawsze wpisali się w historię tego miejsca.
Fotografie pochodzą z Archiwum Warszawskiego ZOO i Rodziny Państwa Żabińskich
Kontakt prasowy: Anna Karczewska, tel. 508 98 98 87, e-mail: a.karczewska|zoo.waw.pl| |a.karczewska|zoo.waw.pl
Warszawskie ZOO jest czynne we wszystkie dni roku, zawsze od godziny 9.00.
Adres: ul. Ratuszowa 1/3, 03-461 Warszawa
www.facebook.com/WarszawskieZOO
Zwiedzanie Willi Żabińskich – tylko z przewodnikiem po umówieniu terminu (tel. 603059758) lub bez rezerwacji w każdą niedzielę o godz. 11.00 i 13.00. Więcej informacji: www.zoo.waw.pl/willa.html
Historia Willi: /willa-zabinskich/historia
Wspomnienie – opowieść o Antoninie i Janie Żabińskich - ZOBACZ FILM
Profil na Facebooku „Antonina i Jan Żabińscy” - redaktorka profilu i kustoszka „Willi Pod Zwariowaną Gwiazdą” Olga Żmuda - Zbonikowska przypomina ważne momenty życia i mnóstwo ciekawostek związanych z rodziną Żabińskich – ZOBACZ PROFIL FB
Miejski Ogród Zoologiczny został otwarty dla zwiedzających w 1928 r. i już wówczas był nowoczesną placówką, spełniającą (ówczesne) standardy hodowli zwierząt, służącą nauce i edukacji. Od tamtej pory wiele się zmieniło, ale idea ochrony zagrożonych gatunków pozostaje aktualna.
Misja Warszawskiego ZOO: Chronimy przyrodę, by ocalić wspólny świat ludzi i zwierząt. Naszą misję realizujemy współpracując z ogrodami zoologicznymi i instytucjami naukowymi z całego świata. Pasją, wiedzą i doświadczeniem służymy walce o przetrwanie ginących gatunków. Łączymy modelową hodowlę z badaniami naukowymi i edukacją ekologiczną. Prowadzimy Ptasi Azyl i ośrodek CITES dla zwierząt potrzebujących pomocy. Jesteśmy wizytówką bogatej historii Warszawy i częścią jej przyszłości - zieloną wyspą w sercu stolicy.
Motto: Działajmy wspólnie, by chronić przyrodę!
Wizja: Zanim nadejdą czasy, kiedy ogrody zoologiczne staną się niepotrzebne, a zwierzęta wrócą do swoich naturalnych środowisk, będziemy dla nich domem. Najlepszym z możliwych.
Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (EAZA), Światowego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych i Akwariów (WAZA). Dzięki temu hodowla zwierząt, prowadzona jest w sieci zrzeszonych ogrodów i może w ten sposób zapewnić swego rodzaju bank żywych genów zwierząt, aby odtwarzać lub zasilać dzikie populacje.
Na powierzchni 40 ha Warszawskiego ZOO eksponowanych jest ponad 12 000 zwierząt, należących do 570 gatunków, z których 49 jest objętych programami ratowania zwierząt zagrożonych wyginięciem. Są wśród nich zarówno zwierzęta żyjące w Polsce - wydry, niedźwiedzie brunatne, czy bociany, jak i liczne okazy egzotyczne – słonie afrykańskie, żyrafy Rothschilda, nosorożce indyjskie, gibbońce, różne gatunki ptaków, gadów i tropikalnych ryb. Szczególną uwagę warto zwrócić na rezydencję goryli i szympansów, Ptaszarnię z Halą Wolnych Lotów, Hipopotamiarnię czy Akwarium z panoramiczną ekspozycją Amazonii. Większość zwierząt można oglądać na wybiegach, a zimą – wewnątrz pawilonów (na terenie ZOO znajduje się 10 obiektów, które umożliwiają komfortowe zwiedzanie o każdej porze roku). W centrum Ogrodu znajduje się plac zabaw i polana piknikowa. Na terenie Ogrodu zlokalizowane są punkty gastronomiczne, bezpłatne toalety oraz sklepiki z pamiątkami czynne przez większą część roku. Pawilony są przystosowane dla osób niepełnosprawnych. W ZOO obowiązuje zakaz palenia tytoniu.
Z przyczyn technicznych pawilon z bezkręgowcami będzie dziś i jutro nieczynny. Za utrudnienia przepraszamy!